Kurkumina – cudowna substancja

Kurkuma to roślina pochodząca z Azji południowo-wschodniej. Uzyskuje się z niej jedną z najzdrowszych przypraw na świecie. Jej użycie znane jest w medycynie oraz kuchni wschodniej od kilku tysięcy lat. Stanowi główny składnik indyjskiej przyprawy curry nadając jej żółte zabarwienie. Kurkuma swoje prozdrowotne właściwości zawdzięcza głównie difeluroilometanowi czyli kurkuminie. Zainteresowanie tą substancją jest obecnie ogromne. Świadczy o tym kilka tysięcy badań, które do tej pory zostały nad nią przeprowadzone. W tym krótkim artykule postaram się zaprezentować  kurkuminę jako substancję, którą bez przesady można nazwać cudowną.

Kurkuma (szafran indyjski)  to potoczna nazwa ostryżu długiego (Curcuma longa L.), rośliny z rodziny imbirowatych w skład której wchodzą także imbir i kardamon. Głównie wykorzystywane są  jej kłącza w postaci sproszkowanej jako przyprawa i barwnik w przemyśle spożywczym (E-100) i tekstylnym. Najbardziej aktywnymi związkami kurkumy są polifenole zwane kurkuminoidami, które stanowią ok. 3- 5 % jej składu ¹. Najciekawszym ich przedstawicielem jest tytułowa kurkumina.  Jej struktura chemiczna została po raz pierwszy opisana przez Polaków w 1910 roku. Wykazuje szerokie spektrum pozytywnych działań  zarówno na poziomie komórkowym jak i całego organizmu. Wpływa na działanie ok.700 genów. Działa antywirusowo, przeciwzapalnie, przeciwgrzybicznie, antynowotworowo, antybakteryjnie oraz antyoksydacyjnie. Te wszystkie właściwości powodują, że znalazła ponad 600 różnego rodzaju zastosowań profilaktycznych i terapeutycznych.

Podczas stresu lub wysiłku fizycznego twój organizm produkuje duże ilości wolnych rodników. W prawidłowo funkcjonującym organizmie ważne jest zachowanie równowagi między wytwarzaniem reaktywnych form tlenu, a zdolnością do ich usuwania. Kurkumina pozwala nam zachowywać tą równowagę wykazując silne działanie przeciwutleniające² polegające miedzy innymi na wzroście wewnątrzkomórkowego glutationu. Wykazano także, że ogranicza utlenianie cholesterolu LDL do szkodliwego ox-LDL więc może stanowić strategię w walce z miażdżycą ³.

Przewlekłe stany zapalane są jednym z czynników występowania wielu chorób w tym chorób serca i nowotworów. Kurkumina przyczyniając się do ich zmniejszenia może być traktowana jaka substancja prewencyjna w zapobieganiu tych chorób. Jej działanie przeciwzapalnie polega głównie na upośledzaniu aktywacji NF-kB⁴ oraz hamowaniu syntezy enzymów ⁵ i  cytokin prozapalnych.

Nasza cudowna substancja wspomaga także pracę układu krwionośnego i serca. Oddziałuje na śródbłonek naczyń krwionośnych działając podobnie do leku znanego jako atorwastatyna.  Obniża ciśnienie krwi, zmniejsza negatywny wpływ homocysteiny, wpływa na arytmie serca utrzymując odpowiednią homeostazę wapnia oraz wykazuje terapeutyczne działanie w zapaleniu mięśnia sercowego.

Ciekawą kwestią jest to, że w Indiach gdzie spożycie kurkumy jest największe na świecie istnieje znacznie mniejsza śmiertelność z powodu nowotworów niż w innych krajach. Badania naukowe potwierdzają skuteczność kurkuminy w leczeniu raka: jelita grubego, trzustki, piersi, płuc, wątroby, kości, czerniaka, szpiczaka mnogiego, głowy i szyi, piersi, przewlekłej białaczki szpikowej, pęcherzyka żółciowego, mózgu i chłoniaka. Jej działanie antynowotworowe odbywa się na wielu płaszczyznach od hamowania wzrostu komórek rakowych po zapobieganie przerzutom ⁶. Przykładowe działanie polega na blokowaniu produkcji interleukiny – 8 (IL-8), odpowiedzialnej za wzrost nowotworu ⁷.  W przeciwieństwie do chemioterapii, która wyniszcza cały organizm atakuje tylko chore komórki.

Jej właściwości docenią także osoby chore na cukrzycę oraz ci którzy zmagają się z insulinoopornością. Obniża poziom cukru oraz uwrażliwia na insulinę działając równocześnie na  10 różnych mechanizmów m.in. zmniejsza produkcję glukozy przez wątrobę oraz usprawnia pracę trzustki. Jeśli chodzi o wychwyt glukozy to jest ponad 500 razy skuteczniejsza od metforminy.

Kurkumina jest zbawienna także dla naszej wątroby. Ochrania jej komórki w stanach uszkodzeń spowodowanych działaniem alkoholu, paraceatamolu i aflatoksyn. Pobudza wytwarzanie i wydzielanie żółci wpływając korzystnie na działanie wątroby oraz proces trawienia.

Do innych ciekawych właściwości kurkuminy zaliczyć można zdolność do łagodzenia bóli porównywalną do ibuprofenu⁸ oraz działanie antydepresyjne  porównywalne do prozaku⁹. Wykazano również jej przydatność w zapobieganiu oraz leczeniu choroby Alzheimera¹⁰ .

Poleca się by dawkować ją w ilości ok. 500 mg/dzień w formie ekstraktu lub 2-4 g startego korzenia. Jako związek nie rozpuszczalny w wodzie słabo wchłania się w przewodzie pokarmowym dlatego w celu zwiększenia biodostępność zaleca się spożywanie ja w towarzystwie tłuszczu, ostrej papryki lub piperyny (główny składnik pieprzu). Ta ostatnia powoduje wzrost wchłaniania o 2000%.¹¹ Należy mieć na uwadze to, że kurkumina może wchodzić w reakcje z lekami przeciwzakrzepowymi i nasilać ich działanie. Natomiast u chorych na kamicę żółciową może wywołać bolesne kolki.

Dla osób które stronią od wszelkiego rodzaju suplementów polecam przepis na złote mleko, czyli Haldi Ka Doodh. Ten napój wywodzący się hinduskiej Ajuwerdy będzie dobrym wstępem do wzbogacenia swojej diety o tą cudowną substancję.

Składniki:

• filiżanka mleka (może być kokosowe lub migdałowe)
• łyżeczka kurkumy
• pół łyżeczki cynamonu
• szczypta czarnego pieprzu
• ¼ łyżeczki imbiru w proszku
• łyżeczka miodu ( opcjonalnie)
• szczypta pieprzu cayenne (opcjonalnie)

Zmiksuj wszystkie składniki i podgrzej ok. 3-5 minut bez zagotowywania. Po ostygnięciu opcjonalnie dosłodź napój miodem. Wypij od razu po przyrządzeniu.

Jak widać ogrom prozdrowotnych właściwości przemawia za tym by kurkuminę wprowadzić do codziennej diety. Ja zrobiłem już to dawno. Nie żałuje i polecam ją każdemu, także Tobie.

Bibliografia:

1.Palve YP, Nayak PL. Curcumin: A wonder anticancer drug. Int J Pharm Biomed Sci 2012, 3(2): 60-69.

2. Menon VP, Antioxidant and anti-inflammatory properties of curcumin. Adv Exp Med Biol.2007;595:105-25.

3. Mahfouz, Curcumin prevents the oxidation and lipid modification of LDL and its inhibition of prostacyclin generation by endothelial cells in culture. Prostaglandins Other Lipid Mediat. 2009 Nov;90(1-2):13-20

4.Plummer SM, Holloway KA, Manson MM, et al. Inhibition of cyclo-oxygenase 2 expression in colon cells by the chemopreventive agent curcumin involves inhibition of NH-kapppaB activation via the Nik/IKK signaling complex. Oncogene 1999, 18

5. Chainani-Wu N., Safety and anti-inflammatory activity of curcumin: a component of tumeric (Curcuma longa). J Altern Complement Med.2003 Feb;9(1):161-8.

6.Jayaraj Ravindran, Curcumin and Cancer Cells: How Many Ways Can Curry Kill Tumor Cells Selectively?, AAPS J. 2009 Sep; 11(3): 495–510.

7.Hidaka H.,Ishiko T., Curcumin inhibits interleukin 8 production and enhances interleukin 8 receptor expression on the cell surface:impact on human pancreatic carcinoma cell growth by autocrine regulation.Cancer 2002 september

8. Kuptniratsaikul V, Efficacy and safety of Curcuma domestica extracts in patients with knee osteoarthritis. J Altern Complement Med. 2009 Aug;15(8):891-7

9. Sanmukhani J,Efficacy and safety of curcumin in major depressive disorder: a randomized controlled trial. Phytother Res.2014 Apr;28(4):579-85

10. HamaguchiT,Ono K,YamadaM. Curcuminand Alzheimer’s disease. CNS Neurosci Ther 2010, 16: 285-297.

11. Shoba G, Influence of piperine on the pharmacokinetics of curcumin in animals and human volunteers. Planta Med.1998 May;64(4):353-6.